مقدمه‌ای بر بازار فارکس
بازار تبادل ارز خارجی که معمولاً با نام‌‌های بازار فارکس، FX یا بازار ارز شناخته می‌شود، بزرگترین بازار مالی جهان است که میانگین حجم روزانه ۶.۶ تریلیون دلار ارزهای مختلف در مقابل یکدیگر در آن معامله میشوند.
با اینکه پرداخت ارز برای دریافت کالا‌ها و خدمات از گذشته‌های دور وجود داشته، اما در بازار مدرن فارکس، ارزها در برابر یکدیگر ارزش دارند و در مقابل یکدیگر مبادله میشوند. این تبادل براساس نرخ‌های شناور است، نه پشتوانه‌هایی مثل طلا.
حرکت از نرخ ارز ثابت به نرخ ارز شناور، موجب تغییرات بنیادینی در بازار ارز شد. این اتفاق در سال ۱۹۷۱ با خروج دولت نیکسون از استاندارد طلا رخ داد. از آن زمان، دلار آمریکا دیگر با طلا پشتیبانی نمی‌شد و ارزش ارزها بر اساس عرضه و تقاضا و نرخ شناور تعیین می‌گردد.
بازار فارکس بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره‌ی ما شده است. از سفرهای بین‌المللی گرفته تا پرداخت‌های بین‌بانکی، شرکت‌ها، دولت‌ها و افراد دائماً از بازار FX استفاده می‌کنند.
درک عملکرد این بازار، مزایای آن، و همچنین ریسک‌های آن برای هر کسی که می‌خواهد وارد معامله‌گری شود ضروری است. در این مقاله، تمام اصول پایه، ابزارها، روش‌ها و مسیرهای معامله‌گری حرفه‌ای در بازار فارکس توضیح داده می‌شود.
مزایای معامله‌گری در بازار فارکس
بازار فارکس ۲۴ ساعته و در ۵ روز هفته فعال است، که یکی از بزرگترین مزایای این بازار محسوب می‌شود. از آنجایی که ارزها در سطح جهانی معامله میشوند، همیشه حداقل یک جلسه پرحجم در حال فعالیت است.
وجود چندین سِشن معاملاتی از جمله آسیا، لندن و نیویورک باعث فراهم شدن فرصت‌های متعدد برای ورود به معامله در زمان‌های مختلف شبانه‌روز می‌شود.
در این بازار نیازی به فیلترنویسی برای پیدا کردن سهم یا کوین مناسب وجود ندارد. تمرکز روی چند جفت‌ارز اصلی کافی است و پیچیدگی‌های دیگر بازارها را ندارد.
مدیریت ریسک و تنظیم حجم معاملات در فارکس ساده‌تر و شفاف‌تر است. محاسبه لات و ریسک در متاتریدر به راحتی انجام می‌شود.
تعداد زیاد بروکرهای معتبر و قابل‌دسترس از مزایای دیگر است. همچنین فرصت استفاده از پراپ فیرم‌ها برای تأمین سرمایه یکی از مزیت‌های بی‌نظیر برای تریدرهاست.
اسپرد کم و نوسانات منظم در اکثر ساعات بازار، ورود و خروج به معامله را ساده می‌کند. همچنین دسترسی به منابع آموزشی فراوان یادگیری را سریع‌تر می‌سازد.
معایب معامله‌گری در بازار فارکس
یادگیری فارکس در مقایسه با بازارهایی مثل سهام منحنی یادگیری شیب‌دارتری دارد. تنظیم ریسک، استفاده از اهرم و درک حرکات بازار نیاز به تجربه بالا دارد.
حرکات قیمت در بازار فارکس به شدت توسط موسسات و نهنگ‌ها دستکاری می‌شود. بازیگران بزرگ نقدینگی ایجاد و حذف می‌کنند تا معامله‌گران خرد را به دام بیندازند.
در بازار فارکس برخلاف سهام و کریپتو، اطلاعات دقیق درباره حجم و عمق بازار در دسترس نیست. این باعث می‌شود نتوان به اطلاعات حجم اعتماد کرد.
پلتفرم‌های معاملاتی محدود به نرم‌افزارهایی مثل متاتریدر یا سی‌تریدر هستند که رابط کاربری آن‌ها قدیمی و گاهی دشوار است.
احساسات و فشار روانی در بازار فارکس شدیدتر است. نوسانات، لیکوئید شدن‌های سریع و رفتارهای خلاف انتظار بازار، کنترل روانی تریدر را به چالش می‌کشند.
پیپ و تیک
پیپ (واحد در درصد) و تیک (پوینت) از مفاهیم پایه‌ای در معاملات فارکس هستند. پیپ معمولاً چهارمین رقم اعشار در مظنه قیمت است. برای مثال در EUR/USD، اگر قیمت از ۱.۱۰۰۰ به ۱.۱۰۰۱ تغییر کند، این برابر با یک پیپ است. تیک نیز کوچک‌ترین تغییر قیمت است، معمولاً پنجمین رقم اعشار که به آن پوینت هم گفته می‌شود. برای جفت‌های ین مثل USD/JPY، پیپ دومین رقم اعشار محسوب می‌شود.
اسپرد و کمیسیون
اسپرد تفاوت بین قیمت پیشنهادی (Bid) و قیمت درخواستی (Ask) است. این اختلاف قیمت به‌نوعی هزینه‌ای است که تریدر برای ورود به معامله می‌پردازد. اسپرد توسط بروکر تعیین شده و بسته به نوع حساب و نقدینگی ابزار معاملاتی ممکن است متغیر باشد. کمیسیون، کارمزدی است که بروکرها بابت اجرای معامله دریافت می‌کنند. برخی بروکرها حساب‌هایی با اسپرد پایین و کمیسیون جداگانه ارائه می‌دهند، در حالی که برخی دیگر فقط با اسپرد کار می‌کنند.
مارجین و اهرم (لوریج)
مارجین مبلغی است که برای باز کردن یک پوزیشن توسط بروکر به عنوان وثیقه نگهداری می‌شود. اهرم یا لوریج به شما امکان می‌دهد چندین برابر موجودی خود وارد معامله شوید. مثلاً با اهرم ۱:۱۰۰، اگر شما ۱۰۰ دلار در حساب داشته باشید، می‌توانید پوزیشنی معادل ۱۰،۰۰۰ دلار باز کنید. استفاده از اهرم نیازمند دقت در مدیریت ریسک است، زیرا با افزایش اهرم، سود و ضرر هر حرکت کوچک در بازار چند برابر خواهد شد.
حجم پوزیشن (لات سایز)
حجم پوزیشن در فارکس با «لات» اندازه‌گیری می‌شود. یک لات استاندارد برابر با ۱۰۰,۰۰۰ واحد ارزی است. سایر انواع شامل:
– مینی لات = 0.۱ لات = 10,۰۰۰ واحد
– میکرو لات = 0.۰۱ لات = 1,۰۰۰ واحد
– نانو لات = 0.۰۰۱ لات = 100 واحد
محاسبه صحیح حجم بر اساس اندازه استاپ‌لاس و مقدار سرمایه‌ای که قصد ریسک دارید، برای حفظ حساب ضروری است.
انواع سفارشات (Market، Limit، Stop، SL، TP)
در معاملات فارکس چند نوع سفارش اصلی وجود دارد:
– Market Order: ورود به معامله با قیمت فعلی بازار
– Limit Order: ورود تنها زمانی که قیمت به سطح تعیین‌شده برسد
– Stop Order: ورود پس از عبور قیمت از یک سطح خاص
– Stop Loss (SL): تعیین حداکثر ضرر مجاز
– Take Profit (TP): تعیین سطح برداشت سود
استفاده از سفارشات به‌درستی و در ترکیب با استراتژی معاملاتی، کلید موفقیت است.
خواندن کندل‌های ژاپنی
کندل‌ها (شمع‌ها) نمایش گرافیکی قیمت آغازین، پایانی، بیشینه و کمینه در یک بازه زمانی هستند. کندل‌خوانی پایه تحلیل پرایس اکشن و ساختار بازار است. تریدرهای حرفه‌ای با بررسی ترکیب کندل‌ها، روند حرکت بازار و مناطق حمایت/مقاومت را شناسایی می‌کنند. شناخت الگوهای کندلی (مثل پوشای صعودی، چکش، دوجی و…) برای ورود دقیق به معاملات بسیار مهم است.
جفت‌ارزهای اصلی (Major Pairs)
جفت‌ارزهای اصلی بیش‌ترین حجم معاملات در بازار فارکس را به خود اختصاص داده‌اند. در تمام این جفت‌ارزها، دلار آمریکا به عنوان ارز پایه یا ارز مظنه حضور دارد. این جفت‌ها نقدشوندگی بالا، اسپرد پایین و دسترسی آسان در تمام بروکرها دارند. برای معامله‌گران مبتدی، انتخاب جفت‌هایی مانند EUR/USD، GBP/USD و AUD/USD به دلیل رفتار قیمتی قابل پیش‌بینی‌تر توصیه می‌شود.
| جفت‌ارز | ارز پایه | ارز مظنه | نام مستعار |
|---|---|---|---|
| EUR/USD | یورو | دلار آمریکا | یورو دلار |
| USD/JPY | دلار آمریکا | ین ژاپن | دلار ین |
| GBP/USD | پوند انگلیس | دلار آمریکا | پوند دلار |
| USD/CHF | دلار آمریکا | فرانک سوئیس | دلار سوئیس |
| AUD/USD | دلار استرالیا | دلار آمریکا | آزی دلار |
| USD/CAD | دلار آمریکا | دلار کانادا | دلار کد |
| NZD/USD | دلار نیوزیلند | دلار آمریکا | کیوی |
جفت‌ارزهای فرعی (Minor Pairs)
جفت‌ارزهای فرعی از ترکیب ارزهای مهمی مانند یورو، پوند، فرانک سوئیس، دلار استرالیا، دلار نیوزیلند و دلار کانادا تشکیل شده‌اند، اما دلار آمریکا در آن‌ها وجود ندارد. این جفت‌ها معمولاً اسپرد بالاتری نسبت به جفت‌های اصلی دارند و حجم معاملات آن‌ها نیز کمتر است. با این حال برخی از این جفت‌ارزها مانند EUR/GBP یا GBP/JPY توسط بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای ترجیح داده میشوند چون حرکات قیمت نسبتاً تمیز دارند. در جلسات آسیا نیز معمولاً جفت‌های دارای ین ژاپن و دلار استرالیا پرحجم‌تر هستند.
| جفت‌ارز | ارز پایه | ارز مظنه | نام مستعار |
|---|---|---|---|
| EUR/GBP | یورو | پوند انگلیس | یورو پوند |
| EUR/JPY | یورو | ین ژاپن | یورو ین |
| GBP/JPY | پوند انگلیس | ین ژاپن | پوند ین |
| EUR/AUD | یورو | دلار استرالیا | یورو آزی |
| GBP/AUD | پوند انگلیس | دلار استرالیا | پوند آزی |
| CAD/JPY | دلار کانادا | ین ژاپن | کد ین |
| CHF/JPY | فرانک سوئیس | ین ژاپن | سوئیس ین |
مثال‌هایی از جفت‌ارزهای غیر رایج:
- USD/TRY (دلار آمریکا / لیر ترکیه)
- EUR/PLN (یورو / زلوتی لهستان)
- USD/ZAR (دلار آمریکا / رند آفریقای جنوبی)
- USD/MXN (دلار آمریکا / پزو مکزیک)
- USD/HUF (دلار آمریکا / فورینت مجارستان)
طلا
بازار فلزات گرانبها از جمله طلا (XAUUSD) یکی از فعال‌ترین بازارهای جهانی است. تعداد زیادی از معامله‌گران در دنیا، انس طلای جهانی را به دلیل نوسانات زیاد، حرکات قیمتی مناسب و کارمزد پایین معامله می‌کنند. نکته‌ای که در مورد معاملات طلا باید به آن توجه کرد این است که به دلیل نوسانات بالای آن، ریسک بیش‌‌تری به خصوص در معاملات در تایم‌فریم‌های پایین‌تر به همراه دارد.
قبل از ورود به معاملات واقعی طلا بهتر است برای درک حرکت این اینسترومنت، حرکات قیمتی آن را زیر نظر گرفته و در معاملات دمو یا بک‌تست به خوبی با حرکات آن آشنا شوید. همچنین باید توجه داشت که معامله طلا در زمان اخبار اقتصادی ممکن است بسیار پرنوسان و همراه با لغزش (slippage) باشد.
نفت خام
نفت یکی از کالاهای مهم در بازار جهانی است که در دو نوع اصلی West Texas Intermediate (WTI) و Brent معامله می‌شود. قیمت آن به شدت تحت تأثیر شرایط ژئوپلیتیکی، عرضه جهانی، توافقات اوپک، و داده‌های ذخایر نفت آمریکا قرار دارد.
برای معامله‌گران بازارهای انرژی، نفت به دلیل نوسانات مناسب خود در تایم‌فریم‌های میان‌مدت و کوتاه‌مدت، یکی از ابزارهای محبوب است. اما به دلیل تأثیرات شدید اخبار و داده‌ها، نیاز به تحلیل هم‌زمان تکنیکال و فاندامنتال دارد.
شاخص‌ها
شاخص‌ها مانند Nasdaq 100 (US100)، S&P 500 (SPX500)، Dow Jones (US30)، FTSE، DAX و Nikkei از مهم‌ترین ابزارهای معاملاتی بازارهای مالی هستند. این شاخص‌ها بازتابی از عملکرد اقتصاد کشورها یا صنایع خاص هستند و معمولاً توسط تریدرهای حرفه‌ای برای معاملات روزانه یا سوئینگ استفاده میشوند.
معامله این شاخص‌ها به صورت CFD در بسیاری از بروکرهای فارکس امکان‌پذیر است. نوسانات قابل توجه، نقدشوندگی بالا و تأثیرپذیری از اخبار کلان، آن‌ها را به ابزاری محبوب تبدیل کرده است. توجه داشته باشید که گاهی به دلیل اختلاف ساعت بازگشایی بورس‌ها، نوسانات اولیه هر جلسه بالا است.
سهام
در پلتفرم بسیاری از بروکرهای فارکس، امکان معامله سهام شرکت‌های بزرگ مانند Apple، Amazon، Google، Tesla به صورت CFD وجود دارد. این امکان به معامله‌گران اجازه می‌دهد بدون داشتن حساب بورسی خارجی، سهام را در قالب قرارداد مابه‌التفاوت معامله کنند.
مزایای اصلی این نوع معامله: امکان معامله با اهرم، انجام خرید و فروش دو طرفه، و نقدشوندگی بالا در بازارهای جهانی است. با این حال، اسپردها و کمیسیون‌ها در برخی سهام ممکن است نسبت به جفت‌ارزها بالاتر باشد.
بازار آتی
بازار آتی، بازاری است که در آن قراردادهایی برای خرید یا فروش دارایی‌ها (مانند نفت، طلا، شاخص‌ها یا محصولات کشاورزی) در زمان معین در آینده منعقد می‌شود. این نوع قرارداد بیشتر توسط مؤسسات، شرکت‌های بیمه و معامله‌گران حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در برخی بروکرهای CFD، شما می‌توانید قراردادهای آتی را به‌صورت غیر مستقیم معامله کنید. معامله در این بازار نیازمند مدیریت ریسک بالا و دانش کافی از تأثیرات فاندامنتال بر قیمت‌هاست.
کریپتوکارنسی‌ها
بازار ارزهای دیجیتال (Crypto) به دلیل نوسانات بسیار بالا، فرصت‌های متعدد، و ۲۴ ساعته بودن، مورد توجه معامله‌گران زیادی قرار گرفته است. بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، ریپل (XRP) و سایر ارزها در بسیاری از بروکرهای فارکس نیز قابل معامله هستند.
با اینکه ترید در کریپتو می‌تواند بسیار سودآور باشد، اما به دلیل دستکاری شدید بازار، نیاز به دقت و استراتژی قوی دارد. همچنین این بازار برای تریدرهای سبک عرضه و تقاضا موقعیت‌های مناسبی ایجاد می‌کند.